Hana Seneš

Ovaj mesec želimo da posvetimo Hani Seneš, mađarskoj pesnikinji, koja se borila u Drugom svetskom ratu u tajnoj britanskoj misiji. Sletela je padobranom u Jugoslaviju da spašava Jevreje i pomaže antinacističkim snagama. Kada su je Nemci uhvatili, bila je mučena kako bi došli do informacija. Seneš je ćutala nekoliko meseci sve dok nije bila osuđena na smrt.

Hana Seneš je rođena u Budimpešti 1921. godine u bogatoj jevrejskoj porodici. Njen otac, Bela Seneš, poznati pisac i dramaturg, preminuo je tokom njenog detinjstva, a Hana je živela sa bratom Đerđom i njihovom majkom Ketrin. Tokom školovanja, Hana se pridružila Makabeji, mađarskoj cionističkoj studentskoj organizaciji, i prihvatila svoj cionizam. Nakon završetka srednje škole 1939. godine, Seneš je emigrirala u Palestinu, gde je studirala i kasnije se pridružila kibucu Sedot Jam u Cezareji.

Hana Seneš je postala deo Hagane, glavne cionističke paravojne organizacije jevrejskog stanovništva u Palestini. Godine 1943. dobrovoljno se prijavila u Program ženskog vazduhoplovstva britanske vojske i bila je regrutovana u tajnu britansku organizaciju iz Drugog svetskog rata SEO (Special Operation Executive). Seneš je prošla padobransku obuku u Egiptu i bila je jedna od oko 32 jevrejskih dobrovoljnih padobranaca, koji su sleteli u Jugoslaviju. Misija je bila zajednički napor palestinskih i britanskih snaga.

Cilj je bio jačanje antinacističkih snaga, a zatim nastavak ka Mađarskoj kako bi se pomoglo Jevrejima koji tamo žive. Dok su živeli sa partizanima, Nemci su već bili okupirali Mađarsku, što je značilo mnogo veći rizik za njihovu misiju. Kada su prešli granicu, Hana i ostali su odmah uhvaćeni i zatvoreni u Budimpešti. Da bi od nje dobili informacije, nekoliko meseci su je mučili.

Kada su mađarske vlasti shvatile da ne mogu da prekinu njeno ćutanje, Hanina majka Ketrin, koja je sve vreme živela u Mađarskoj i nije znala za povratak svoje ćerke, je uhapšena i privedena, i dovedena kod ćerke. Posle tri meseca, majka je puštena i pokušala je da traži pravni savet da oslobodi ćerku. Nije imala uspeha u tome, a Hani Seneš je suđeno 1944. i proglašena je krivom za izdaju. Streljački vod ju je streljao 7. novembra 1944. godine.