Ester Frumkin

 

Ovaj mesec posvećujemo Malki Lifčic, poznatijom pod pseudonimom Ester Frumkin. Ester je bila nezavisni mislilac i posebna žena u Jevrejskom radničkom pokretu, a svoj život posvetila je levičarskim političkim aktivnostima u Rusiji, i kasnije u Sovjteskom Savezu.

Ester je rođena u Minsku 1880. godine u dobrostojećoj porodici biznismena. Njen otac, koji je imao sekularno obrazovanje, takođe je bio veoma učen i u klasičnim jevrejskim tekstovima, a služio je i kao ba’al kore (čitač Tore) u gradu. Do svoje 11. godine, Ester je imala jevrejsko obrazovanje kod kuće, proučavala je Bibliju, hebrejski jezik, kao i radove jevrejskih prosvetitelja i cionista.

Ester Frumkin postala je aktivna u redovima socijaldemokrata u Minsku 1896; priključila se Bund-u (jevrejskoj socijalističkoj organizaciji) 1901. godine, baveći se uglavnom širenjem propagande.Tokom unutrašnje revolucije, od 1905 do 1917, Fumkin je hapšena više puta zbog svojih revolucionarnih aktivnosti. Nakon Ruske revolucije iz 1917, postala je član centralnog komiteta Bund-a, kao i opštinskog i lokalnog veća grada Minsk.

Kasnije je bila glavni portparol Centralnog veća jevrejskog odseka Komunističke partije u Sovjetskom Savezu. Frumkin je zagovarala asimilaciju jevrejskog naroda, imala je jake anti-nacionalističke stavove, a imala je i važnu ulogu u Boljševičkoj anti-religioznoj kampanji, što je ilustrovano u njenom pamfletu “Doloi ravvinov” (Dole rabini) iz 1923. godine.

Ester je bila prilično kontroverzna osoba, niti je bila popularna među tradicionalnim Jevrejima, niti kod sovjetskih vođa. Po Esterinom viđenju, asimilacija je bila moguć, možda i neizbežan rezultat industrijalizacije i poželjna opcija za Jevreje. U knjizi “A Price Below Rubies: Jewish Women as Rebels and Radicals”, Naomi Šepard piše da “nijedna žena nije bila više cenjena niti omražena od strane Jevreja u prvoj fazi sovjteske vlasti; ni jedna žena u Istočnoj Evropi nije dostigla taj nivo u jevrejskoj politici.”

Bila je vatreni zagovornik Jidiš jezika, o kome je i obimno pisala. Uprkos svojim javnim stavovima o asimilaciji i anti-nacionalističkom gledištu, Ester je bila uhapšena 1938. pod Staljinovim režimom. Umrla je 1943. u staljinističkom radnom logoru u Karagandi, današnjem Kazahstanu.

Efforts for Yiddish Bibliography Yiddish social and political newspaper Yiddish books Soviet “Anti-Semitism” Der Emes newspaper